Generiek (kwaliteits-)Kompas ter vervanging van Kwaliteitskaders
Het Generieke Kompas ‘Samen werken aan de kwaliteit van leven’ met als ondertitel ‘Thuis, in de wijk en in het verpleeghuis’, biedt de mogelijkheid om op een andere manier te kijken naar de kwaliteit van het leven en de rol van ondersteuning en zorg inbegrepen. In 2023 zullen belanghebbende en belangenbehartigende partijen onderzoeken hoe de bestaande richtlijnen zich verhouden tot dit kompas en welke onzichtbaar nodig zijn voor een soepele overgang, zodat het volledige nieuwe kompas van kracht wordt op 1 januari 2024.
Samen met meer regie bij de burger/cliënt
Het nieuwe Kompas legt meer nadruk op het voorkomen van een grotere zorgvraag door te kijken naar wat ouderen zelf én samen kunnen doen en hoe de professionele zorg daarop kan aansluiten. Het doel is om meer regie bij de mensen zelf te leggen, wat bij kan dragen aan een betere kwaliteit van leven is. En hierdoor kan de beschikbare professionele zorg en ondersteuning optimaal worden ingezet. Het algemene kompas is van toepassing op verschillende stadia waarin ouderenhulp, zorg, ondersteuning of behandeling ontvangen, variërend van thuiszorg tot intensieve zorg in een verpleeghuis, en alles daar tussenin.
Kwaliteit meten en weten
Momenteel zijn er verschillende richtlijnen en indicatoren die beschrijven wat goede zorg is, bijvoorbeeld voor verpleeghuiszorg en wijkverpleging. Door de verschillende partijen wordt gekeken welke indicatoren en richtlijnen bruikbaar zijn en welke niet, voor de toekomst van de zorg. Met andere woorden: ‘Wat is kwaliteit van zorg en hoe meten en weten we dat?” Het kompas komt tot stand door de inzet van individuen en organisaties die allemaal betrokken zijn bij de kwaliteit van leven en (informele) zorg voor ouderen. Hoewel dit proces soms verplicht is, is er een wezenlijke wens om op een nieuwe manier naar het leven van ouderen te kijken, met kwaliteit van leven als vertrekpunt in plaats van zorg.
Verschil van mening en inzicht
Kwaliteit van leven moet leidend zijn bij het vormgeven van het leven en de zorg en ondersteuning die daarbij hoort. De huidige meetinstrumenten geven hier, volgens een aantal van de belanghebbende partijen, geen handvatten voor. Zij zien graag een nieuwe manier van verantwoording; namelijk door zorgorganisaties zelf te laten bepalen hoe zij verantwoorden. Dit komt de autonomie van de zorgprofessional ten goede en zal de bureaucratie verminderen. Indicatoren zoals bijvoorbeeld PREM en PROM kunnen daarbij worden gebruikt door zorgprofessionals ter ondersteuning van hun handelen. Maar zouden niet meer als ‘doel op zich’ of als ‘landelijke verantwoordingsinstrumenten’ moeten worden gebruikt. Andere partijen hechten juist weer veel belang aan het landelijk meten en vergelijken van kwaliteit door middel van bestaande kwaliteitsindicatoren. Hier is dus een zogenaamde ‘patstelling’ ontstaan waar alle betrokken partijen op dit moment in goed overleg met elkaar uit proberen te komen.
Advies van de Raad Volksgezondheid & Samenleving
In de zorg werkt de huidige manier van verantwoorden al een tijd niet meer. Toch laat verbetering hiervan lang op zich wachten. In het advies “Is dit verantwoord” identificeert de Raad blijvende problemen bij de huidige verantwoordingspraktijk en adviseren zij voor een paradigmashift in verantwoorden.
POLL
Kwaliteit van leven en de zorg en ondersteuning die daarbij hoort, is per definitie niet-generiek, maar individueel maatwerk. Het meten van kwaliteit moet hierop aansluiten. Zorgorganisaties moeten veel meer zelf kunnen bepalen hoe zij kwaliteit willen meten en verantwoorden. Indicatoren zoals bijvoorbeeld PREM en PROM kunnen helpen, maar zijn geen doel op zich en moeten niet meer gebruikt worden voor landelijke vergelijkingen en/of als verantwoordingsinstrument.
Misschien ook interessant voor u
Workshop ‘De rol van de Cliëntenraad bij kwaliteit van (langdurige) zorg’
Workshop ‘Cliëntenraad ziekenhuis bij kwaliteit- en patiëntveiligheid’
