De strijd van David tegen Goliath
Ook de Wmcz 2018 emancipeert de cliëntenraad te weinig
Op 23 november houdt NCZ het Congres Cliëntenraden, Koersen en Kansen voor de Cliëntenraad. Maar wat kun je daarvan eigenlijk verwachten? Om daarop antwoord te krijgen, houdt dagvoorzitter Thijs de Lange voorbereidende interviews met de sprekers. Advocaat Roeland de Mol ziet dat cliëntenraden nog steeds te weinig rugdekking krijgen.
Het is voor een advocaat zakelijk gezien niet altijd interessant, cliëntenraden bijstaan. Het is altijd maar de vraag of er überhaupt geld is om te bemiddelen bij een conflict waar een cliëntenraad in beland is. Met de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen die sinds 2018 van kracht is (Wmcz 2018), kunnen cliëntenraden vaker wel dan niet aanspraak maken op een vergoeding voor juridische bijstand. En toch kan het beter.
Advocaat Roeland de Mol: “Ook deze wet emancipeert de cliëntenraad te weinig. Zo staat er wel dat de kosten die redelijkerwijs noodzakelijk zijn voor het vervullen van de werkzaamheden, ten laste komen van de instelling.” Daar valt ook onafhankelijke ondersteuning onder. “Maar ‘onafhankelijke ondersteuning’ legt iedereen in de zorg uit als die ambtelijk secretaris die af en toe bij de cliëntenraad zit.” Wanneer een cliëntenraad een advocaat nodig heeft, geeft de raad van bestuur niet thuis. En wil een cliëntenraad een zaak voorleggen aan de landelijke commissie van vertrouwenslieden, de ‘rechtbank voor ruzies tussen cliëntenraden en bestuurders’, dan schrijft de wet voor dat een cliëntenraad de kosten die met zo’n juridische procedure gemoeid zijn, zelf moet ophoesten.
Er is in de huidige wet volgens De Mol dus te weinig geregeld voor de cliëntenraad. En dat terwijl een cliëntenraad wel een goeie rugdekking nodig heeft. Niet alleen bestaat er een afhankelijksrelatie tussen een instelling en een cliëntenraad aangezien cliënten niet zomaar weg kunnen uit een instelling, er is ook geen gelijk speelveld. “Als je als cliëntenraad tegen een bestuur zegt: nu moet je even langskomen om wat uit te leggen, dan komt het bestuur vaak niet. En als je dan een juridisch gesprek aan wil gaan, heeft de instelling een eigen advocaat en jij als cliëntenraad niet.” De huidige wet gaat volgens De Mol er teveel vanuit dat de cliëntenraad en de raad van bestuur er in goed onderling overleg wel uitkomen.
Het ideaal voor De Mol is wanneer een cliëntenraad net zo behandeld wordt als een ondernemingsraad. “Bij ondernemingsraden is de emancipatie wel af. Als je als ondernemingsraad advies nodig hebt van een onafhankelijk specialist zoals een accountant of een advocaat, is er eigenlijk nooit een discussie over of je daar wel recht op hebt. Als de emancipatie van de cliëntenraad goed is afgerond, kunnen cliëntenraden er met hetzelfde gemak ook aanspraak op maken.”
Zakelijk mag het dan niet interessant zijn, het bijstaan van cliëntenraden, toch doet advocaat De Mol het graag. “Ik zie veel cliëntenraadsleden die hun stinkende best doen om er iets van te maken. Ik zie ook hoe dapper je moet zijn om dat werk te doen. Het is nogal wat om als cliënt tegen het bestuur van een zorginstelling te zeggen: het gaat volgens mij niet zo lekker. Ik heb daar grote bewondering voor en ik word er strijdvaardig wanneer er met cliëntenlef respectloos wordt omgegaan.”
Misschien ook interessant voor u
Roeland de Mol, advocaat voor cliëntenraden met lef
Mooie voorbereiding op 23 november, dank! Complexe verhoudingen zijn mij een doorn in het oog, ik zal het interview daarom graag lezen als ware er al sprake van een bestuur waarin (voormalige…?) cliëntraden, ondernemingsraad en raad van bestuur elkaar op hun geconsolideerde deskundigheid stimuleren, daartoe onvoorwaardelijk gefaciliteerd door een bekwame en benaderbare raad van toezicht.
De hiervoor vereiste wederkerigheid en gelijkwaardigheid vertaalt zich “aan het bed” in #presentie. Hoop ik.
Niet ter passieve voorbereiding op ontwikkelingen die we in diverse sectoren kunnen verwachten, primair geldgedreven als ze zullen zijn. Niets mis overigens met dat valutair afrekenen. Een ontkenning ervan, laat staan een reactief “volgen”, dáár is wat mis mee. Wel om deze ontwikkelingen en gevolgen actief en constructief vóór te zijn en het initiatief van de zorg terug te verdienen. Als dat nog lukt?…
“Als dat nog lukt?…” Water naar de zee dragen is niet gemakkelijk. Maar wat is een zee zonder water. Net zo weinig als onze gezondheidszorg zonder menselijke maat. Alle beetjes helpen Pieter!