‘Je krijgt de cliëntenraad die je verdient’
Interview door Sarah Balfoort met Albertine Ravensbergen, voorzitter van de centrale cliëntenraad van ’s Heeren Loo.
Hoe zou je jouw cliëntenraad omschrijven?
Onze cliëntenraad is zowel reactief als proactief. Reactief als het gaat om stukken die wij krijgen vanuit de organisatie, proactief als het gaat om signalen die wij krijgen vanuit de cliënten en zaken die wij zelf waarnemen.
Over proactief gesproken, je cliëntenraad heeft een belangrijke rol gespeeld bij de versoepeling van de bezoekregeling. Kan je daar iets over vertellen?
De cliëntenraad heeft niet alleen bij de versoepeling een rol gespeeld, maar ook bij de sluiting van de huizen. Eind maart, toen alle verpleeghuizen op slot gingen, kregen we veel vragen vanuit onze cliënten en verwanten hoe ’s Heeren Loo het aan ging pakken. We hebben er toen bij de bestuurder voor gepleit de locaties te sluiten voor niet noodzakelijk bezoek, omdat we het niet verklaarbaar vonden dat de verpleeghuizen wel dicht gingen maar de huizen voor verstandelijk gehandicapten niet en het gebrek aan beschermingsmiddelen en testmogelijkheden minimaal waren.
Tot een paar weken geleden leefde er onder zowel cliënten en verwanten als medewerkers nog veel angst. Sommigen hadden het virus van dichtbij meegemaakt. Hoe zou het dan gaan als de huizen weer opengaan? Daarnaast was het duidelijk dat voor een bepaald deel van onze cliënten het niet mogelijk bleek om 1,5 meter afstand te houden. De versoepeling van de bezoekregeling ging ons dan ook te langzaam. Daarom hebben we drie weken geleden een ongevraagd verzwaard advies gegeven aan de bestuurder om de bezoekregeling te versoepelen.
Hoe ging dat?
Ik ben een groot voorstander van transparantie, dus op vrijdag heb ik bij de bestuurder al aangegeven dat er op maandag een ongevraagd verzwaard advies op zijn bureau zou liggen en waar dat over zou gaan. Ook heb ik toen hierover met ons landelijk coronateam gesproken wat op inhoud de brief heeft verbeterd. Dit heeft ertoe geleid dat we ons huidige beleid voeren: alle cliënten kunnen zowel bezoek ontvangen als logeren. Daarnaast geldt dat alleen gebruik gemaakt mag worden van persoonlijke beschermingsmiddelen bij verdenking of vastgestelde Covid-19 besmetting. De contactkring van cliënten is nu wel beperkter dan voor Covid-19, ook op de dagbesteding. Dat betekent dat cliënten met minder verschillende mensen in contact komen, om mogelijke brandhaarden te voorkomen.
Het heeft erg geholpen dat onze contacten met de bestuurder al goed waren. Vóór de coronatijd had ik elke drie weken contact met de bestuurder, om uit te wisselen wat er op dat moment speelde. In de coronatijd was dit contact nog intensiever. Hierdoor wist hij al vroeg dat er wat broeide binnen de cliëntenraad, waardoor het ongevraagde verzwaarde advies niet uit de lucht kwam vallen.
Wat heb je als cliëntenraad van de coronatijd geleerd?
Ten eerste hebben we geleerd dat we niet meer mee moeten doen aan de landelijke lockdown. Het is veel beter om per regio te bekijken wat er nodig is. Je kan beter maatwerk leveren per groep cliënten of locatie, dan een algehele landelijke sluiting.
Verder kon de communicatie met de regionale cliëntenraden beter. Wij als dagelijks bestuur van de centrale cliëntenraad zaten in de voorste linie. Onze lijntjes met de bestuurder en het landelijke coronateam waren kort, waardoor wij soms informatie hadden die de regionale cliëntenraden niet hadden. Zij liepen dan soms achter de feiten aan, het overkwam hen meer. Het moet natuurlijk niet zo zijn dat de regio’s denken ‘daar in Amersfoort wordt het beleid gemaakt en wij moeten maar volgen’. Ik heb ervan geleerd dat de communicatie met de regio’s in crisissituaties beter kan, zodat de regionale raden zich meer betrokken voelen. Het is dan ook van belang dat we elkaar als centrale en regionale raden beter weten te vinden.
Je laat je dus voeden door input vanuit de cliënten. Hoe krijgt dat contact met de cliënten in de gehandicaptenzorg vorm?
Onze regionale cliëntenraden en centrale clientenraad bestaan uit een cliëntendeelraad en vertegenwoordigersdeelraad. De cliëntendeelraden houden zich vooral bezig met zaken die dicht bij het leven van de cliënten staan. De vertegenwoordigersdeelraden houden zich bezig met bijvoorbeeld financiën en andere zaken die voor hen relevant zijn. Beide regionale raden vergaderen in de meeste gevallen zo’n twee, drie keer per jaar met elkaar.
Ook in coronatijd heb ik goed contact gehad met afvaardigingen van de centrale cliëntendeelraad. We belden dan via Teams of Whatsapp. Dan hoorde ik over dingen die er op de locaties speelden en emoties die daarbij kwamen kijken voor cliënten. Deze input heeft ons erg geholpen om te beseffen dat wij bepaalde zaken op ene manier ervaren, terwijl cliënten daar op een hele andere manier over denken.
Zelfs onze bestuurder heeft in coronatijd twee vergaderingen met de centrale cliëntendeelraad via Teams gedaan. Onze cliënten vinden het fijn om contact met hem te onderhouden en voelen zich door hem gezien!
Wat zijn de belangrijkste thema’s voor een cliëntenraad in de gehandicaptenzorg? Waarin onderscheidt jouw cliëntenraad zich met cliëntenraden in andere sectoren van de zorg?
In de verstandelijk gehandicaptenzorg ben je bezig met cliënten in alle levensfasen. Je hebt het niet alleen over 60-plussers, maar van kinderen van een jaar of drie tot en met senioren. Dit is een grote uitdaging, ook voor het vullen van de cliëntenraad. Het gevaar is namelijk dat je dan alleen hele mondige cliënten in de cliëntenraad hebt zitten, terwijl het spectrum van cliënten bij ’s Heeren Loo veel breder is.
Jouw cliëntenraad is in de coronatijd nauw betrokken geweest bij het beleid binnen de organisatie. Voor veel cliëntenraden was dit anders, die werden niet of nauwelijks betrokken omdat organisaties – wat begrijpelijk is – andere dingen aan hun hoofd hadden. Heb je tips voor cliëntenraden die vanaf nu weer meer betrokken willen worden?
Werk eraan om het vertrouwen terug te krijgen. Zorg ervoor dat je niet alleen over zakelijke dingen praat, maar dat je ook bespreekt hoe je bepaalde dingen ervaart, zodat je ook op emotioneel vlak een verbinding hebt. Ik zeg altijd: een bestuurder krijgt de cliëntenraad die hij verdient. Het vertrouwen moet dan wederzijds zijn: soms deel je ook vertrouwelijke zaken met elkaar. Je moet er van op aan kunnen dat die informatie in goede handen is. Als het vertrouwen er is en er regelmatig contact wordt onderhouden, weet je wat er bij elkaar speelt en dat draagt bij aan een goede samenwerking!
Goedendag,
Daar wil ik graag wat over vertellen, ik ben voorzitter van een Clientenraad in regio NW Friesland van de KwadrntGroep.
Zowel per mail d.m..v. de management briefing Corona en in een wekelijks telefonisch overleg met de 4 voorzitters clientenraden en de Regiomanager. Op een vast tijdstip per week, vragen werden van te voren aangeleverd door de voorzitters en de Regiomanager vertelde over de stand van zaken. In haar regio. De regiomanager was heel open en vertelde ons over de adviesaanvragen die er aan kwamen, wel was je afhankelijk van de overheidsregelgeving en moest er soms snel gereageerd worden. Een kort verslagje werd dan naar de leden van de eigen CR gestuurd. Werkte prima.
We gaan als CR een korte enquête uitzetten naar bewoners en /of vertegenwoordigers. hoe ze de Corona periode hebben ervaren.
Dag Hanneke, dank je wel voor je reactie! Dat klinkt goed. Ik ben erg benieuwd naar de uitkomsten van jullie enquête. Desgewenst kan ik die ook verspreiden via onze nieuwsbrief, ter inspiratie en informatie voor andere cliëntenraden? Hartelijke groeten, Marika Biacsics