De toekomst van de medezeggenschap

Het scheiden van wonen en zorg, de extramuralisering, verscherpte indicatiestelling, nieuwe wetgeving, bezuinigingen, de veranderingen die zowel in de curatieve als langdurige zorg plaats vinden zijn veelomvattend en worden in snel tempo doorgevoerd. Dit heeft ook gevolgen voor de lokale, centrale en extramurale medezeggenschap zowel in de curatieve als in de langdurige zorg.

De overheid ‘knaagt’ aan de wettelijke kaders van de medezeggenschap voor de curatieve zorg.  Gezien de kamerbrief van Staatssecretaris Martin van Rijn over Goed bestuur in de Zorg van d.d. 19 september jl. over ‘Medezeggenschap op maat’ zou  vorm en inhoud van medezeggenschap door en voor cliënten in de curatieve zorg grotendeels ten nadelen van de cliënt veranderen. In het voorstel wordt vrijgelaten of medezeggenschap geregeld wordt via een cliëntenraad of een andere vorm van medezeggenschap. Een verplichting voor cliëntenraden in de curatieve zorg met een sterke formele positie is noodzakelijk om te voorkomen dat er slechts minimaal invulling aan wordt gegeven en patiënten vertegenwoordiging een zogenaamde ‘wassen neus’ wordt. Als de formele positie van cliëntenraden vermindert zijn zij afhankelijk van de bereidwilligheid van een bestuurder om de cliëntenraad  naar waarde te schatten. Natuurlijk willen bestuurders het cliëntenbelang voorop stellen maar door de huidige financiële druk van banken en verzekeraars en door de enorme regelgeving kan dat moeilijk zijn en een cliëntenraad kan dan juist van grote meerwaarde zijn! Samen met adviesraad en kerngroep probeert NCZ een tegengeluid te geven richting overheid. Meer weten? Bel of mail ons gerust!

Voor de medezeggenschap in de langdurige zorg geldt dat het moeilijker wordt leden te werven.  Immers cliënten komen de instelling binnen met een behoorlijke indicatie en zijn dan vaak zodanig zorgafhankelijk dat zij niet meer in staat zijn zitting te nemen in een cliëntenraad.   Maar er zijn meer mensen betrokken bij de zorg. Een cliëntenraad hoeft niet perse een afspiegeling van alleen bewoners te zijn. Ook anderen zoals mantelzorgers, vrijwilligers, familie, wettelijke vertegenwoordigers of vrijwilligers die actief betrokken zijn bij de locatie kunnen lid worden van een clientenraad. Zij zijn immers allemaal partner in het zorgproces.

Veel cliëntenraden moeten hun belangenbehartiging ‘verschuiven’ van intramurale naar extramurale zorg. Dit vergt een andere aanpak ten aanzien van de thema’s en vooral ten aanzien van ‘het contact met de achterban.’ In plaats van interne communicatie krijgen zij gesprekspartners in de wijk. Denk hierbij aan bewonerscommissies, huurdersverenigingen, wijkraden, ouderenbonden of verenigingen, mantelzorgorganisaties enz.

Dit is dus hét moment om met nieuwe voorstellen te komen. NCZ wil met cliëntenraden en andere medezeggenschapsorganen in en om de zorg in gesprek over: “hoe belangrijk is medezeggenschap en hoe moet het eruit zien, welke wettelijke kaders passen hierbij, is traditionele medezeggenschap per locatie straks nog werkbaar, wat kan en moet er anders?”

NCZ is voor de denktank ‘medezeggenschap nieuwe stijl’ op zoek naar deelnemers die samen willen uitkristalliseren hoe de toekomst van de medezeggenschap in de langdurige zorg er uit kan gaan zien. Thema’s als nieuwe wetgeving, nieuwe woonvormen, de achterban, nieuwe samenwerkingspartners, werven van leden, type leden, nieuwe communicatielijnen zullen o.a. aan de orde komen. De pilot loopt van september 2014 tot september 2015 en moet een concreet voorstel over de toekomst van de medezeggenschap in de zorg opleveren. Heeft u belangstelling om aan deze pilot deel te nemen ? Mail dan naar: info@ncz.nl o.v.v. Medezeggenschap Nieuwe Stijl.