‘Investeer in elkaar in goede tijden voor het juiste gesprek in spannende tijden’

Interview door Sarah Balfoort, met Erik Dinkgreve, voorzitter van de centrale cliëntenraad van Kentalis.

Wat maakt Kentalis een bijzondere organisatie?

Kentalis is een organisatie die zich bezighoudt met mensen die communiceren lastig vinden vanuit een auditieve beperking of een taalontwikkelingsstoornis. We begeleiden en behandelen deze mensen. Daarnaast bieden we ook wonen aan en hebben we audiologische centra, waar slechthorendheid en doofheid worden getest en opgespoord.

 Verder bieden we ook nog onderwijs, zowel speciaal onderwijs en speciaal voortgezet onderwijs. Dus we bieden hulp voor mensen in alle verschillende levensfasen. Dit begint al bij de geboorte: bij de hielprik wordt tegenwoordig meteen het gehoorvermogen getest. Aangezien het verwerven van taal en communicatie zo vroeg mogelijk moet starten, is het prachtig dat kinderen binnen drie maanden na hun geboorte al gescreend worden op gehoorproblemen.

 Door de adviezen van het RIVM en GGD te volgen zijn er bij Kentalis geen grote corona incidenten geweest. Het was wel vreselijk om te zien dat ouders niet zomaar naar hun eigen kinderen konden. Vanuit de medezeggenschap hebben we steeds gehamerd op goede uitleg van de regels en een optimale afstemming met ouders om hun kinderen die bij Kentalis wonen te kunnen zien.

Hoe ziet de medezeggenschap eruit in uw organisatie?

We zijn bezig om vanuit de Wmcz 2018 en de gewijzigde organisatiestructuur de medezeggenschap opnieuw vorm te geven. Wat wij altijd zeggen: medezeggenschap volgt zeggenschap. Dat is de beste manier, want dan heb je altijd de juiste mensen met elkaar in gesprek. Wij hebben bijvoorbeeld drie locaties, op elke locatie is de unitmanager het aanspreekpunt voor de lokale cliëntenraad. Er zijn gestapelde niveaus, maar daardoor zorg je er altijd voor dat de communicatielijnen open blijven staan en dat de mensen op het juiste niveau weten wat er speelt.

We zitten nog in de overgangsfase, voorheen waren er vier landelijke regio’s met vier regionale raden. Die zijn er nog, maar ze zijn nu heel erg gekoppeld aan de drie locaties die we hebben. Wij vullen de centrale cliëntenraad ook met leden uit de regionale raden. Dat laat wel zien wat voor verbondenheid er is! We nodigen ook de cliënten zelf uit, die proberen we er altijd bij te betrekken. ZO gaan we als cliëntenraad minimaal twee keer per jaar op bezoek in het land en dan komen we bij alle sectoren: de audiologische centra, wonen en dagverblijven en de scholen.

Dat is ook meteen de uitdaging bij Kentalis: door alle verschillende sectoren heb je meerdere geldstromen die je moet verantwoorden. De cliëntenraad is verantwoordelijk voor het zorgdeel, maar er speelt veel meer dan dat. Je hebt bij de scholen de MR en in het algemeen ook nog de centrale ondernemingsraad. Deze inrichting is ontzettend ingewikkeld en hierop kan je alleen maar anticiperen door elkaar te kennen en met elkaar te spreken. Zowel formeel als informeel, dat is cruciaal. Soms geven we zelfs gezamenlijk advies. Bijvoorbeeld BHV, dat geldt overal voor. Waarom zouden alle medezeggenschapsorganen dan een apart advies daarover geven? Dan kan je beter de krachten bundelen.

 Hoe zou u uw cliëntenraad willen omschrijven?

Zeer gemotiveerd en zeer betrokken. Onze cliënten zijn vooral kinderen, dus in de cliëntenraad zitten ouders van deze kinderen. Daarom zijn ze al erg begaan bij de situatie. Maar toch zijn we in staat om met goede afstand naar een situatie te kijken. Iedereen kijkt natuurlijk in eerste instantie naar het belang van hun eigen kind, dat vinden we allemaal het belangrijkst, maar dit proberen we samen te vertalen naar het algemeen belang. Hier zijn we met elkaar erg scherp op!

Hoe bereikt u deze ‘goede afstand’ als cliëntenraad?

Mijn rol als voorzitter is enerzijds om deze afstand niet te laten bestaan maar toch professioneel te blijven. Ik probeer er voor te zorgen dat we allemaal dat individuele kind zien en dat vervolgens toch te vertalen naar het algemeen. Het is belangrijk dat je als cliëntenraad een omgeving creëert waarin iedereen zijn verhaal kwijt kan, dat je weet waar iedereen mee zit. Het is vaak heel emotioneel. Als je emoties geen ruimte geeft, gaat het verkeerd. Maar we moeten wel leren wat die emoties betekenen voor iedereen. Dat doen we niet altijd bewust hoor, daar groei je ook in met elkaar.

We proberen ook één keer per jaar met alle cliëntenraden bij elkaar te komen om elkaar te leren kennen. Gewoon elkaar eens op een andere manier spreken. Zo leer je wie welke behoefte heeft. Zeker bij wonen, waar meervoudig communicatief beperkte kinderen wonen, daar wonen kinderen vaak hun hele leven. Daar heb je ook kinderen van 40, 50 jaar oud. Dat meegroeien met het leven leidt er vaak toe dat ouders ook in een cliëntenraad plaatsnemen. Als ouder wil je dan waarborgen dat je kind zo optimaal mogelijk het leven kan leiden. In een audiologisch centrum is dat heel anders, daar is meer sprake van kortdurend contact. Maar die mensen wil je ook in je cliëntenraad krijgen. Dat is een uitdaging!

Hoe krijgt u dat voor elkaar?

Dan zeggen we tegen de organisatie: jullie zijn verantwoordelijk voor het werven van mensen, dan zorgen wij dat ze enthousiast blijven als ze zich eenmaal hebben aangemeld. Zo hopen we dat bij zorgprofessionals die een gesprekje hebben met een geïnteresseerde ouder die vraagt: ‘hoe is het hier eigenlijk geregeld?’, een belletje gaat rinkelen van ‘die zou nog wel wat kunnen zijn voor de cliëntenraad’. Dat samenspel proberen we steeds verder uit te bouwen, dat gaat ook steeds beter!

Waar bent u als cliëntenraad nou echt trots op?

De open communicatie met iedereen, zowel Raad van Toezicht als bestuurder als zorgprofessionals. We kunnen altijd onze zorgen uitspreken en onze vragen voorleggen.

 We zijn ook trots op onze focus op kwaliteit. Onze cliëntenraad zorgt ervoor dat de kwaliteit bij Kentalis op alle vlakken goed verloopt. We vinden blijvende verbetering van kwaliteit erg belangrijk. We zorgen dan ook dat we altijd bij kwaliteitsgesprekken en audits aan tafel komen.

Tenslotte zijn we ook ontzettend trots op de organisatie zelf en al onze zorgprofessionals. En dat we in contact kunnen zijn met onze professionals om het over kwaliteit te kúnnen en mógen hebben. Het is een wisselwerking, een samenspel, allemaal in het belang van het kind.

Bij uw cliëntenraad verloopt de samenwerking met andere partijen goed. Welke tips zou u cliëntenraden mee willen geven waar dat niet zo lekker loopt?

Het gaat natuurlijk niet altijd goed, ook bij ons niet. Maar een tip is wel om in goede tijden te investeren in een goede relatie met de andere partijen, zodat je in crisistijden de handen ineen kunt slaan. Op het moment dat het niet spannend is leer je elkaar echt kennen, dan kan je in spannende tijden een goed gesprek hebben!