De Wet langdurige zorg (Wlz) geeft cliënten te weinig zeggenschap over hun zorgplan en de tarieven zijn te laag om echt eigen regie te voeren. Daarvoor waarschuwen zes cliëntenorganisaties in een brief aan de Tweede Kamer.
In de brief pleiten cliëntenorganisaties Ieder(in), CSO, NPCF, Per Saldo, LPGGz en LSR voor verandering. Allereerst is de positie van cliënten niet stevig genoeg. Illya Soffer, directeur van cliëntenorganisatie Ieder(in), legt uit dat de Wlz dubbelzinnig is op het gebied van de eigen regie. ‘Voor ons is eigen regie voor cliënten het allerbelangrijkste, maar dat komt niet goed genoeg naar voren in de wet. Zoals het nu in de Wlz staat, is het zorgplan bijvoorbeeld eigendom van de zorginstelling. Het gevolg is dat cliënten te maken krijgen met de gestandaardiseerde manier van werken bij instellingen en niet echt zelf kunnen kiezen.’ Om eigen regie echt mogelijk te maken is het volgens Soffer belangrijk om ruimte te maken voor persoonsvolgende bekostiging. ‘Daarmee kunnen cliënten zelf kiezen voor zorg in een instelling of zorg thuis. Om deze keuzevrijheid ook mogelijk te maken voor mensen met zware zorgvraag, is aanpassing van de tarieven noodzakelijk. Juist voor deze groep is maatwerk een absolute voorwaarde voor eigen regie.’
Indicatieprofielen
Daarnaast worden de ruim vijftig indicatieprofielen in de nieuwe wet teruggebracht naar een aantal algemene profielen. Daar moeten alle cliënten in passen. Wanneer je een gecompliceerdere zorgvraag hebt, kun je ‘meerzorg’ aanvragen. Maar dat is een hele ingewikkelde procedure. Wij vinden dat er naast de standaardprofielen in de Wlz een ‘zorgprofiel op maat’ moet komen. Natuurlijk groeien de bomen niet tot aan de hemel, maar het is belangrijk om elke cliënt maximale keuzevrijheid te geven bij het bepalen welke zorg hij of zij nodig heeft. Als mensen echt iets extra’s nodig hebben buiten het standaardpakket, dan moet dat kunnen.
Beoordeling zorgvraag
De cliëntenorganisaties waarschuwen verder voor de beoordeling van de zorgvraag. Zij zien dat de zorgkantoren zowel de zorgvraag beoordelen als toekennen. Het zijn geen gescheiden verantwoordelijkheden. Zij zien graag dat een onafhankelijk indicatieorgaan de gehele individuele zorgvraag van de persoon vaststelt, inclusief eventuele meerzorg die noodzakelijke is vanwege een bijzondere of extreme zorgzwaarte, of vanwege meerdere beperkingen.
Tarieven
Voor mensen met een ernstige beperking die toch graag thuis willen wonen, introduceerde de staatssecretaris recentelijk het modulair pakket thuis (MPT). Via dit pakket kunnen mensen zelf een mix samenstellen van de zorg en ondersteuning die zij nodig hebben. ‘Dat is een goede ontwikkeling’, erkent Soffer. ‘Maar de gemaximeerde tarieven zijn veel te laag. Mensen met een zware zorgvraag hebben maatwerk nodig en de tarieven moeten wel hoog genoeg zijn om de gewenste zorg in te kopen. Anders wordt deze groep cliënten alsnog de instelling ingejaagd.’ De lage tarieven hebben ook effect op kleinschalige wooninitiatieven. In dit soort initiatieven leggen bewoners hun zorgbudgetten bij elkaar, om daarmee zorg op maat te regelen. Soffer legt uit dat deze bewoners via het MPT bij elkaar kunnen blijven wonen zolang de tarieven toereikend zijn. Als straks bewoners met de optelsom van de nieuwe tarieven niet meer uitkomen, zijn dit soort kleinschalige maatwerkvoorzieningen niet meer mogelijk. Dat moet opgelost worden.
Continuïteit van zorg
Bij Ieder(in) en de andere organisaties komen regelmatig meldingen binnen van mensen die bang zijn de continuïteit van zorg te verliezen. ‘Zij hebben vaak met pijn en moeite hun eigen puzzel kunnen leggen en vrezen met de komst van de Wlz voor verlies van zorg. Wij snappen wel dat de politiek een goede wet wil maken, maar nu is de Wlz onnodig complex. Met deze brief willen we de Tweede Kamer, voorafgaand aan het debat volgende week, wijzen op deze knelpunten. Mocht het niet mogelijk zijn het voorliggende wetsvoorstel op deze punten te verbeteren , dan heeft een doorstartvariant Awbz voor 2015 de voorkeur. Met uitstel kan dan de basis worden gelegd voor een Wlz die de eigen regie voor mensen met een langdurige zorgvraag voor 24 uurs-zorg en toezicht, op een zorgvuldige manier waarborgt.’
door Mark van Dorresteijn
Bron: www.zorgvisie.nl
