GGz krijgt te maken met veranderingen over de volle breedte
We kunnen wel stellen dat cliëntenraden van GGz organisaties de komende periode hun borst nat mogen maken. Zoals iedere cliëntenraad in de zorg vraagt het vinden en binden van cliëntenraadsleden de nodige aandacht. Voor ondersteuning van en contact met de achterban is expertise en kennis van de actualiteit nodig. En net als alle collega-cliëntenraden in de zorg krijgen zij in 2020 te maken met de nieuwe Wmcz 2018, die per 1 juli van kracht wordt.
Maar er gaan ook twee belangrijke wetten op de schop die specifiek betrekking hebben op de GGz: De Wet Bopz is per 1 januari 2020 vervangen door de Wvggz én de Wzd. Afhankelijk van de aandoening, valt een cliënt onder een van beide nieuwe wetten.
Medio 2021 dient zich nog een nieuwe wet aan: de WLZ.
De nieuwe wetten hebben forse impact op cliënten, GGz organisaties én uiteraard de cliëntenraden. Tijd om de mouwen op te stropen!
Fundament of uitputtingsslag?
Een cliëntenraad die bestaat uit betrokken leden die zich verdiepen in de problematiek van hun cliënten, hun mannetje staan top-down en bottom-up en die op de hoogte zijn van de geldende regels, wetten en mogelijkheden, zullen niet terugschrikken voor de komende verandering.
Is een cliëntenraad niet uitgerust met deze skills, dan zullen de komende jaren uit kunnen lopen op een uitputtingsslag.
NCZ helpt elke aangesloten cliëntenraad in de zorg om (kennis-)hiaten te dichten, het fundament te versterken en successen te behalen die de cliënt ten goede komen. Wij bieden een gevarieerd aanbod aan workshops en trainingen die ervoor zorgen dat cliëntenraden staan als een huis. Ook voor specifieke knelpunten staan wij in de vorm van op maat advies voor cliëntenraden klaar.
Daarnaast zorgen wij ervoor dat cliëntenraden op de hoogte blijven van de actuele ontwikkelingen, zodat niemand achter de feiten aanloopt.
Uit ervaring weten wij dat een cliëntenraad met een duidelijke rolverdeling, serieuze interesse en de bereidheid om kennis op te doen, zorgt voor bevredigende resultaten en tevreden cliënten.
Deze doelstelling delen wij samen met u!
De nieuwe Wmcz 2018: een cadeautje voor elke cliëntenraad in de zorg
Met ingang van 1 juli 2020 treedt de nieuwe Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz) in werking. Dankzij deze wet krijgen cliëntenraden in de zorg meer slagkracht op het vlak van het verbeteren en bewaken van de medezeggenschap van hun cliënten. Zo worden bevoegdheden uitgebreid, zoals het instemmingsrecht. De nieuwe wet voorziet bijvoorbeeld ook in middelen om ondersteuning van cliëntenraden mogelijk te maken. En dat is een goede zaak!
Om optimaal gebruik te kunnen maken van de (voordelen van) wet, is het uiteraard noodzakelijk om de wet te kennen. NCZ geeft diverse workshops die naast de ins en outs van de wet ook dieper ingaan op de verschillende facetten. Indien gewenst geven wij deze ook op locatie.
De wet kent ook eisen. Een van de eisen is dat elke cliëntenraad voor 1 januari 2021 over een medezeggenschapsregeling moet beschikken. Met onze workshop ‘Medezeggenschapsregeling Wmcz2018’ krijgt u het inzicht, de kennis en de vaardigheden om een gedegen regeling op te stellen voor uw organisatie.
Het verschil tussen de Wet Verplichte Geestelijke Gezondheidszorg (Wvggz) en de Wet zorg en dwang (Wzd)
Op 1 januari 2020 zijn zowel de Wvggz als de Wzd van kracht. Deze vervangen de Wet Bopz.
Cliënten die voorheen vielen onder deze wet, vallen nu óf onder de Wvggz óf onder de Wzd. De aandoening van cliënt bepaalt welke wet aan de orde is. En dat kan tot verwarring leiden. We lichten de verschillen tussen beide wetten even kort toe.
de Wet Verplichte Geestelijke Gezondheidszorg (Wvggz)
Allereerst was de Wet Bopz voornamelijk gericht op gedwongen opname voor mensen die verplichte zorg nodig hebben. Tegenwoordig is men van mening dat verplichte zorg zo veel mogelijk moet worden voorkomen en gedwongen zorg in principe ambulant moet worden verleend, tenzij er ernstige redenen zijn om dit niet te doen.
De Wvggz voorziet in deze nieuwe visie en geldt voor cliënten met een psychiatrische stoornis. Verplichte zorg wordt alleen toegepast als alternatieven op basis van vrijwilligheid niet meer toereikend zijn. Maar ook heeft de cliënt nu bijvoorbeeld het recht om zijn voorkeur voor zorg en behandeling aan te geven, worden familie en naasten meer betrokken bij beslissingen over verplichte zorg en is het klachtrecht veranderd.
de Wet zorg en dwang (Wzd)
De Wzd regelt de rechten van cliënten met een psychogeriatrische aandoening of cliënten met een verstandelijke beperking. De wet maakt het mogelijk in uiterste gevallen onvrijwillige zorg of onvrijwillige opname toe te passen. Hierdoor kunnen mensen met zo’n beperking of aandoening, die niet meer hun wil kunnen uiten, beter beschermd worden.
Wat als er sprake is van een psychische stoornis én een lichamelijke beperking?
In dit geval zal de zorgverlener moeten beslissen welke wet het beste aansluit. Er mag namelijk maar één wet worden toegepast. Bij deze keuze zal de zorgbehoefte van de client centraal staan.
We kunnen ons voorstellen dat er in de praktijk complexe situaties kunnen gaan ontstaan door de splitsing van de oude Wet Bopz. De tijd zal ons leren of de wetten opgewassen zijn tegen de soms ingewikkelde problematiek in de GGz.
Download hier een brochure over wat de Wet zorg en dwang voor cliëntenraden betekent.
Deze handreiking is ontwikkeld door Raad op Maat, in opdracht van het ministerie van VWS.
Bekijk hier de Webinar ‘Wet Zorg en Dwang en de Cliëntenraad’
Van GGz naar de Wet langdurige zorg (Wlz)
Cliëntenraden hebben nog even de tijd om zich te verdiepen in de Wlz. De voorbereidingen hiervoor zijn nog in volle gang.
De Wlz regelt de zorg voor mensen met een langdurige psychiatrische problematiek. Mensen die blijvend permanent toezicht of 24 uur per dag zorg in de nabijheid nodig hebben.
In dit geval dient ondersteuning aangevraagd te worden bij het CIZ. Vanaf januari 2020 kan het CIZ al aanvragen van GGz-cliënten voor Wlz-zorg beoordelen. Het CIZ beslist of de aanvrager voor de Wlz in aanmerking komt, de gemeente of zorgverzekeraar staan hier volledig buiten.
De WLZ-zorg voorziet in huishoudelijke hulp, begeleiding, dagbesteding, behandeling, vervoer, verzorging en verpleging. Dit kan in de eigen woning zijn, maar ook in een wooninitiatief of instelling.
Maakt een cliënt aansprak op de Wlz, dan blijft deze indicatie zijn of haar hele leven lang geldig.
Voor de Wlz gelden andere regels dan de zorg vanuit de ggz. Zo betaalt de cliënt een eigen bijdrage die hoger kan zijn dan het eigen risico dat geldt voor hulp vanuit de GGz. Ook betekent overgang van GGz naar Wlz niet dat de zorg een-op-een wordt overgenomen. Het kan zijn dat de zorguren worden verminderd dan wel uitgebreid.
De gevolgen van de Wlz voor cliënten en naasten kunnen zeer ingrijpend zijn. Het is daarom van groot belang dat cliënt- en familievertegenwoordigers nú al betrokken zijn en hun stem laten horen.
U speelt daarbij als cliëntenraad een grote rol!
Helaas (?) maar waar: kennis is macht
De cliëntenraden van de GGz krijgen het de komende jaren zwaarder dan ooit. Er zullen vele ballen tegelijkertijd in de lucht gehouden moeten worden door nieuwe wetgevingen en actuele ontwikkelingen die daarmee samen hangen.
Een goed geïnformeerde cliëntenraad ziet én pakt kansen en maakt hiermee het verschil voor zijn cliënten. Bij NCZ zorgen wij dan ook voor een continue ‘aanvoer van informatie’. Of dit nou via deze website is, via social media, ons eigen magazine, een nieuwsbrief of een beurs of symposium: wij werken bij de gratie van bevlogen cliëntenraden in de zorg. En dat doen we graag en goed.
Onze ‘aanvoer van informatie’ verloopt ook veelvuldig via onze unieke NCZ Academie. Een gevarieerd aanbod aan workshops, trainingen en opleidingen passeert wekelijks de revue. Geen onderwerp blijft wat ons betreft onbesproken. We zijn ook flexibel als het gaat om trainingen en workshops op uw locatie.