Wat is een cliëntenraad
Een cliëntenraad in de zorg is een representatieve groep mensen die een formeel orgaan vormen om de belangen te behartigen van cliënten/patiënten binnen een zorginstelling, zoals een ziekenhuis, verpleeghuis, GGZ-instelling of thuiszorgorganisatie. De cliëntenraad bestaat uit cliënten en/of vertegenwoordigers van cliënten die gebruik maken van de zorg van de zorginstelling.
Belangrijkste taak
De belangrijkste taak van een cliëntenraad is het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de cliënten. Ze beslissen als een schakel tussen de zorginstelling en de cliënten/patiënten, waarbij ze de stem van de cliënten laten horen en meedenken over het beleid en de kwaliteit van zorg.
Rechten, plichten en bevoegdheden
De cliëntenraad heeft verschillende rechten, plichten en bevoegdheden. Zoals het recht op informatie, het recht op overleg met de bestuurder(s) van de zorginstelling, en het recht om advies of instemming uit te brengen over onderwerpen die van invloed zijn op de belangen van de cliënten. Ze kunnen bijvoorbeeld wel of niet instemmen met het kwaliteitsbeleid of positief of negatief adviseren over een samenwerkingsverband. De rechten en plichten zijn wettelijk vastgelegd in de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (Wmcz 2018)
Belangrijkste plicht
De belangrijkste plicht van de cliëntenraad is om regelmatig de wensen en behoeften van cliënten te inventariseren. Oftewel ‘contact met de achterban’ te onderhouden. Ook moet de cliëntenraad de achterban informeren over wat zij met de informatie van de cliënten heeft gedaan of gaat doen en over welke werkzaamheden de cliëntenraad uitvoert. Dit kan bijvoorbeeld in een jaarverslag. De bestuurder(s) van de zorginstelling moet de cliëntenraad hierbij helpen.
Werkwijze
Hoewel iedere cliëntenraad anders is, zijn er enkele algemene overeenkomsten voor het functioneren van een cliëntenraad:
- Samenstelling: Een cliëntenraad bestaat doorgaans uit cliënten en/of vertegenwoordigers die gebruik maken van de diensten van de zorginstelling. Deze vertegenwoordigers worden aangesteld na openbaar maken van vacature(s). Het aantal leden en de manier van selectie kunnen per instelling verschillen.
- Overleg en communicatie: De cliëntenraad heeft regelmatig overleg met het management en de bestuurders van de zorginstelling. Dit overleg kan plaatsvinden in de vorm van observatie, waarin onderwerpen van belang worden besproken. De cliëntenraad moet ook contact/communicatie onderhouden met de cliënten via bijvoorbeeld nieuwsbrieven, website of andere communicatiekanalen.
- Informatie-uitwisseling: De cliëntenraad heeft recht op informatie van de zorginstelling. Dit omvat onder andere informatie over het beleid, de organisatie, de financiën en andere relevante zaken. De cliëntenraad kan ook zelf informatie verstrekken aan de zorginstelling, bijvoorbeeld door feedback van cliënten te verzamelen.
- Instemming en advies: De cliëntenraad heeft instemming en adviesbevoegdheden. Dit betekent dat de zorginstelling verplicht is om de cliëntenraad te vertrouwen bij besluitvormingsprocessen en om de raad serieus te betrekken bij beslissingen en besluiten. De cliëntenraad kan bijvoorbeeld advies uitbrengen over samenwerkingsvoorstellen of instemming uitbrengen over kwaliteitsbeleid of ander beleid wat van invloed is op het welzijn van de cliënten.
- Belangenbehartiging: De cliëntenraad komt op voor de belangen van de cliënten. Ze kunnen zich inzetten voor het verbeteren van de kwaliteit van zorg, het vergroten van de rechten van cliënten, het doorverwijzen van klachten en het bevorderen van goede communicatie en samenwerking tussen de zorginstelling en de cliënten.
Meer informatie over en voor cliëntenraden:
